Hey Anne, heb je even?

Ik heb hulp nodig bij het beëindigen van een lange vriendschap.

 Leestijd 4 minuten

‘Veerle’ en ik zijn al bevriend sinds onze kindertijd. Inmiddels zijn wij beiden mid-twintigers en wonen we al ongeveer een jaar samen in een appartement. Binnenkort loopt ons contract af en ik denk dat ik tegen die tijd zowel mentaal als fysiek afstand van haar wil nemen. Eigenlijk is er in onze ‘relatie’ niks geks gebeurd. Er is geen opvallende ruzie geweest, niks extreems, slechts hier en daar een snerend appje. Ik heb eigenlijk gewoon het gevoel dat mijn leven rustiger en kalmer zou zijn zonder haar in beeld. Moet ik dit aan haar uitleggen ondanks het feit dat ik zelf ook niet weet waar het is misgegaan? Zou simpelweg geen contact meer met haar opnemen te gruwel zijn?…

Zonder dat je het weet, of misschien doorhebt, is het beëindigen van vriendschappen misschien wel een van de meest voorkomende problemen bij ‘relaties’. Filosoof Lena Bril schreef ooit: ‘Schrijvers en televisiemakers hebben de neiging vriendschap nogal te romantiseren’. Kijk een aantal afleveringen van Friends en je zult haast gaan geloven dat vrienden vrijwel altijd lachend op je zitten te wachten, ergens in een of andere koffietent. Maar in werkelijkheid weten we dat vriendschap niet altijd zo werkt. Toch voelt iedereen zich schuldig wanneer dergelijke gevoelens zoals de jouwe op komen spelen.

Iets wat belangrijk is om te onthouden is dat een vriendschap altijd in beweging is. Ja, je vrienden kunnen onuitstaanbaar zijn. Maar, het zijn jouw onuitstaanbare vrienden: de mensen die je zonder direct aanwijsbare reden hebt gekozen om, misschien voor een aantal maanden, misschien voor jaren, met je mee te leven. Net zoals dat jullie elkaar, wellicht zomaar, hebben gekozen, kan het ook voorkomen dat je zomaar de vriendschap weer verbreken wil. Wanneer een vriendschap niet kan meebewegen terwijl de deelnemers ouder worden en daarmee veranderen ligt het in de lijn der verwachting dat je ‘uit’ de vriendschap groeit. Dit betekent absoluut niet dat een vriendschap niks betekent heeft of dat de herinneringen daarmee waardeloos zijn. Het feit dat jullie met elkaar een vriendschap hadden is juist een prestatie! Misschien is prestatie niet het goeie woord, maar zie het als volgt: vanaf de kindertijd tot midden 20, dat is langer dan het gemiddelde huwelijk tegenwoordig! Het is misschien slechts een vriendschap die nu niet langer meer bij je past. Maar voordat je er een einde aan maakt is het misschien een goed idee om eerst onderzoek te doen.

Je geeft aan dat je niet weet waarom jullie uit elkaar zijn gegroeid, maar kijkende naar de tijdlijn lijkt het alsof de problemen wortels in de grond kregen toen jullie besloten samen te gaan wonen. De sneren via Whatsapp waar je naar verwijst in je vraag neigen naar huishoudelijke problemen. Ik woon zelf met 8 huisgenoten en ben meer dan bekend met de ‘Mag de muziek iets zachter?? hah’ en de ‘Zou fijn zijn als je je borden opruimt!’ passief-agressieve berichten. Het kan zo zijn dat jullie ongeschikte huisgenoten zijn in plaats van ongeschikte vrienden. Als dit zo is, dan kan het zo zijn dat je na verloop van tijd (eenmaal ‘oud-huisgenoten’) de vriendschap zoals voorheen weer terugvindt. Er zijn bijvoorbeeld een hele boel mensen in mijn leven van wie ik enorm veel houd, maar met wie ik van zijn-lang-zal-ze-leven niet zou kunnen samenwonen.

Als je er zeker van bent dat de vriendschap tot een einde moet komen, dan is één ding die voor alle vriendschappen geldt: laten doodbloeden is beter dan met de vinger wijzend de vriendschap opzeggen. Zulke gesprekken, waarin de een vertelt wat er mis is met de ander, zijn voor beiden partijen absoluut geen pretje. Ik denk dat iedereen het wel met mij eens is dat wanneer iemand een aantal redenen geeft waarom je geen waardige vriend of vriendin meer bent, je deze nooit zal vergeten. Misschien is er wel een mogelijkheid dat het gevoel wederzijds is. Simpelweg geen contact meer opnemen is dan een laffe oplossing. Ik zou je het advies willen geven om een tijdje afstand van elkaar te nemen, laat de wond helen in plaats van het dood laten bloeden. Stel dat Veerle zich hierdoor gekwetst voelt of vragen gaat stellen (De welbekende ‘is er iets?’), wees dan eerlijk en antwoordt niet met het bloed-onder-je-nagels-vandaan-halende antwoord: ‘nee, niks’. Vertel haar over de veranderingen binnen de vriendschap en hoe jij dit hebt ervaren, in plaats van wat er allemaal mis is met haar (ook al ervaar je de breuk als ‘haar schuld’). Benadruk alle herinneringen die jij als leuk of waardevol hebt ervaren, wat je aan haar waardeert en wat je van haar hebt geleerd. Gooi dan pas het balletje op dat de vriendschap misschien voorbij is. Er is een mogelijkheid dat zij het niet met je eens is. In dat geval is er een gelegenheid waarin jullie het gesprek met elkaar aan kunnen gaan en openlijk over jullie gevoelens kunnen praten.

Ik wil absoluut niet stimuleren dat jij in een vriendschap moet blijven waarin jij je ongelukkig voelt, maar ik wil wel aanmoedigen om over de vriendschap na te denken in een andere vorm. Het kan zo zijn dat jullie niet meer 100% op de hoogte zullen zijn van elkaars leven. Het kan ook zo zijn dat jullie elkaar nog maar eens in het half jaar zullen zien. Onthoud in ieder geval dat de geschiedenis die je met een ander deelt niet de lijm is die een vriendschap bij elkaar houdt, maar iets wat je, naar mate je ouder wordt, meer en meer zal gaan waarderen. Wie weet komt er ooit een dag en is zij de enige die je wil bellen. Misschien niet in de vorm van beste vriendinnen, maar er is een kans dat je blij bent haar stem te horen.

‘Hey Anne, heb je even?’- Wat is het? 

In de column ‘Hey Anne, heb je even?’ geeft Anne Geerdes antwoord en raad op de vragen van lezers. Het is een eerbetoon aan ‘Dear Dolly’ van Dolly Alderton, die en soortgelijke rubriek had in The Sunday Times. Aan de hand van Alderton’s boek, evenals gepubliceerde artikelen en diverse literaire werken, probeert Anne zo goed mogelijk advies te geven. Beschouw ‘Hey Anne, heb je even?’ als een grote zus aan wie je alles, maar dan ook alles, mag vragen. Niks is te gek. Disclaimer: Anne is geen getraind adviseur, maar slechts een jonge dame die, waarschijnlijk net zoals jij, het leven en haar belangrijke lessen probeert te begrijpen.