Hey Anne, heb je even? Sinds een tijdje kamp ik met een probleem. Ik heb een bruisend sociaal leven. Ik zit bij een studentenvereniging, woon in een huis met lieve, leuke huisgenoten en heb gezellige collega’s op mijn werk. Maar, de laatste tijd kan ik niet aarden. Veel van deze relaties voelen oppervlakkig en ik heb het gevoel dat ik bij niemand écht terecht kan. Ik voel me alleen en wil me eigenlijk constant terugtrekken naar mijn kamer, zelfs al heb ik zoveel mensen om mij heen, terwijl ik dit diep van binnen niet per se wil. Wat moet ik doen?

Leestijd: 4 minuten

Om er maar even een label aan te hangen, een allesomvattend woord voor een situatie als die van jou is: eenzaamheid. Eenzaamheid gaat vaak gepaard met kenmerken als negatieve gevoelens, bijvoorbeeld een gevoel van leegte, verdriet, angst, maar kan zelfs van dusdanige impact zijn dat het psychische of lichamelijke klachten veroorzaakt. Een gevoel van eenzaamheid is vergelijkbaar met het gevoel van honger. Wanneer je honger hebt merk je dat natuurlijk aan simpele klachten als een rommelende maag, maar er wordt ook een hongersignaal naar je hersenen gestuurd. Je krijgt door dat je wat moet eten en daar handel je dan vervolgens naar. Bij eenzaamheid kunnen de negatieve gevoelens je motiveren om aansluiting te zoeken bij anderen, als een dergelijk ‘hongersignaal’. Maar daarvoor loop je natuurlijk niet simpelweg even naar de supermarkt. Als het dan niet lukt om die aansluiting te vinden, om wat voor reden dan ook, dan kan je in een neerwaartse spiraal terecht komen.

Het stomme is dat iets aan eenzaamheid vaak met bejaarden wordt geassocieerd (die zelf dusdanig oud zijn geworden dat iedereen om hen heen is gepasseerd of dusdanig nors zijn geworden van het leven dat niemand meer bij ze in de buurt wil zijn ((om het maar kort door de bocht te beschrijven)). Niemand verwacht dat óók jongeren kunnen kampen met eenzaamheid, terwijl het juist een steeds toenemender probleem is. In 2022 constateerde het CBS dat 14 procent van de jongeren zich in 2021 eenzaam voelde.

Je bent dus zeker niet de enige. In jouw geval is het gevoel van eenzaamheid ontstaan doordat je een diepere band met anderen mist. Hoewel ik zelf nooit echt eenzaamheid heb ervaren, herken ik vanuit andere ervaringen wel het verlangen om je terug te willen trekken. Je voelt je het veiligst binnen je eigen vier muren, waar niemand iets verkeerds kan zeggen of je kan kwetsen. Daarnaast heb je dag in dag uit prikkels van allemaal mensen (gevraagd of ongevraagd). Daar kan je soms simpelweg even geen behoefte aan hebben (neem nou een lang leven de liefde aflevering, velen besluiten richting de avond dat ze apart willen slapen, om even een moment voor zichzelf te hebben). Kortom: het is helemaal niet gek om je soms even te willen isoleren.

Een relatie, welke vorm deze ook aanneemt, komt altijd van twee kanten. Ga eens bij jezelf na of jij je wel genoeg openstelt. Geef jezelf eens bloot en ga die connectie met iemand aan. Wat is het risico? Dat je jezelf voor schut zet? Dat je iemand iets vertelt en die persoon daar niet goed mee omgaat? Dat je aandacht geeft aan iemand die dat niet verdient? Dat kan. Dat zijn mogelijke negatieve gevolgen. Maar in die gevallen weet je dan ook weer direct wat je aan ze hebt (niks). Helaas kan je wat mensen doen of denken niet beheersen. Zonder jezelf bloot te geven, kom je nooit te weten welke kant een relatie opgaat en krijgt een band ook niet de kans om echt te verdiepen. Als je erachter komt dat iemand écht niet bij je past, laat je daar dan niet door tegenhouden. Blijf gewoon proberen. Hoe vaker je jezelf openstelt, hoe makkelijker het wordt, hoe sneller je een vertrouwensband opbouwt en hoe minder oppervlakkig een relatie zal zijn. Uiteindelijk zul je vanzelf iemand ontmoeten die net zoveel waarde hecht aan jou als jij aan hen.

Vriendschappen kun je goed vergelijken met de levenscyclus van een boom. Sommige vriendschappen zijn als bladeren: ze zijn kortstondig aanwezig, worden meegevoerd door de wind en kunnen snel weer verdwijnen. Andere vriendschappen zijn meer als takken: ze zijn stabieler en blijven vaak langer dan bladeren, maar bieden niet altijd blijvende steun. De stam en de wortels staan voor de mensen die je onvoorwaardelijk steunen en er altijd voor je zullen zijn, hoe hevig de storm ook woedt. Voordat je denkt: wat wil zij nou zeggen met haar TikTok wijsheid? Ga eens na hoeveel meer takken er zijn dan wortels of stammen? En hoeveel meer bladeren zijn er dan takken? Het hebben van een diepgaande, ik-kan-alles-aan-jou-vertellen-en-jij-aan-mij of ik-zou-een-kogel-voor-je-vangen vriendschap is nou eenmaal wat buitengewoner dan een oppervlakkige relatie. Het vergt tijd, het vergt moeite en het vergt een geschikt persoon. Maar dat sommige vriendschappen oppervlakkig of kortstondig zijn, betekent niet dat ze waardeloos zijn. Ook een oppervlakkig ‘blad’ kan ervoor zorgen dat je niet met je nieuwe schoenen in de vers gelegde hondenpoep stapt (ben ik nog te volgen?). Blijf vooral de waarde zien in dat wat je al hebt en niet constant blijven verlangen naar dat wat je (nog) niet hebt. Van alle vormen van relaties leer je wat je wél en niet aangename eigenschappen vindt van een persoon.

Al met al is het beste advies dat ik je kan geven om te blijven proberen en je open te stellen. Het is eng, maar wanneer je de juiste persoon(en) treft dan is dat het helemaal waard.